Welke maatregelen zien we en welke instrumenten zetten we daarbij in?
Innovatie zorgt ervoor dat er nieuwe duurzame en digitale oplossingen worden gevonden voor de maatschappelijke opgaven en dat er een innovatief klimaat ontstaat waardoor bedrijven zich hier willen vestigen. Daarnaast is het van belang dat onze economie toekomstbestendig en weerbaar is, zodat grote gebeurtenissen zoals de coronacrisis in de toekomst kunnen worden opgevangen. We streven naar een ‘robuust ecosysteem’ waarin bedrijven en clusters onderling optimaal kunnen (samen)werken. Door in te zetten op transities en innovatie zorgen wij ervoor dat Zuid-Holland klaar en weerbaar is voor de toekomst.

Om dit te bereiken worden de volgende succesvolle subsidieregelingen in 2021 opnieuw opengesteld:

• MKB Innovatiestimulering Topsectoren (MIT) om regionale innovatie binnen de topsectoren te stimuleren (€ 14 mln);
• Campussen Zuid-Holland, voor kansrijke initiatieven binnen de campussen van de Technische Universiteit Delft, de Universiteit Leiden en de Space Campus Noordwijk (€ 1,9 mln);
• Regionale Netwerken voor innovatie in Zuid-Holland, om het organiserend vermogen van innovatieve economische clusters en hun onderlinge verbondenheid te versterken (€ 1,5 mln).

Daarnaast zijn middelen vrijgemaakt om bij te dragen aan de volgende onderwerpen:

• Vaste financiering van de InnovationQuarter-organisatie, de regionale ontwikkelingsmaatschappij van Zuid-Holland (€ 2 mln);
• Het initiatief voor de Vroege Fase Financiering waarmee het ministerie van Economische Zaken en Klimaat in 2021 zal starten (€ 2 mln). Hiermee worden de beperkte mogelijkheden van het bedrijfsleven verruimd om de vroege fase van initiatieven te kunnen laten financieren;
• De start van het Innovatieprogramma in de Zorgtechnologie (€ 0,8 mln) zoals dat voor nieuwe technologie in de maakindustrie (SMITZH (Smart Manufacturing Industriële Toepassingen in Zuid-Holland)) en voor klimaat en energie al eerder is gestart;
• Fieldlabs (praktijkomgevingen waarin bedrijven en kennisinstellingen doelgericht innovatieve producten, processen en diensten ontwikkelen, testen en implementeren), € 0,8 mln om de gevolgen van de coronacrisis bij de betrokken partijen op te vangen;
• Inrichting en uitwerking van de Spacecampus in het kader van de regiodeal Noordwijk (€ 1,6 mln);
• Startup in Residence en andere activiteiten die het Innovatieteam uitvoert (€ 0,6 mln);
• Start van de Biotech Campus bij het DSM-terrein in Delft (€ 0,7 mln);
• Versterking Life Science and Health cluster (€ 2,2 mln) met name voor een bijdrage aan het Netherlands Center for the Clinical Advancement of Stem Cell & Gene Therapies (NECSTGEN) die het Leiden Universitair Medisch Centrum op het Leiden Bio Science Park ontwikkelt. Met NECSTGEN wordt een belangrijke onderzoeksfaciliteit gerealiseerd, die de Nederlandse positie op het gebied van regeneratieve geneeskunde verder versterkt;
• Breed MKB (€ 0,4 mln), waarbij wordt gewerkt aan een ‘robuust ecosysteem’ voor ondernemerschap om het brede midden- en kleinbedrijf in Zuid-Holland te versterken en te ondersteunen;
• Leerpark Drechtsteden (€ 0,5 mln), bedoeld om het innovatieklimaat in de maritieme maakindustrie te versterken door er startups en scaleups te laten vestigen. Daartoe wordt de centrale campus Leerpark verder ontwikkeld met onder andere de ‘Maakfabriek’. De Maakfabriek is een productiehal voor startups en maakt onderdeel uit van het plan om het Leerpark in Dordrecht te ontwikkelen tot Fieldlab Smart Industry Campus. De Maakfabriek beoogt een nauwe samenwerking tussen startups, de maakindustrie, R&D-teams van gevestigde innovatieve bedrijven, onderwijsinstellingen en investeerders.

Voor de cofinanciering van de Europese subsidies in het kader van het Europese Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO) en Europese territoriale samenwerking (Interreg) wordt gewacht op de ingang van de nieuwe Europese zevenjaarsperiode in 2021. De provincie stelt eigen cofinancieringsmiddelen beschikbaar om extra sturing, gebruik en effect van deze EU-middelen te bereiken. De eerste subsidies worden naar verwachting in 2022 verstrekt. Daarnaast komen mogelijk middelen beschikbaar gekoppeld aan het huidige EFRO programma Kansen voor West 2 uit het REACT EU-fonds om het herstel van de coronacrisis te ondersteunen. Dit hangt af van onderhandelingen tussen de lidstaten en van lidstaten met de Europese Commissie en het Europees Parlement.

Het Rijk heeft in september 2020 het derde maatregelenpakket om de gevolgen van de coronoacrisis te bestrijden bekend gemaakt. Er wordt daarbij ook een regionale bijdrage verwacht. Het bedrag is nog niet bekend. Momenteel worden de nadere details voor de provincie uitgewerkt. De cijfermatige gevolgen zullen bij Voorjaarsnota 2021 worden verwerkt. De verwachting is dat de inzet van provincie via een bijdrage aan het InnovationQuarter zal verlopen.”

Welke maatregelen zien we en welke instrumenten zetten we daarbij in?
Voor Greenports is in 2021 € 2,9 mln beschikbaar. Het programma gaat voort op de onderstaande thema’s. Dit jaar wordt onder meer uitgevoerd:

• Ruimtelijke modernisering door bijdrage in glastuingebieden als Oostland en Westland en gebiedsprocessen Broekpolder (Midden-Delfland) en Baan en Sotaweg (gemeente Kaag en Braassem). De provincie stimuleert samen met de partners in de Greenport West-Holland de transitie naar duurzaam waterbeheer en participeert in het overleg ‘Emissieloze kas’ en in het Deltaprogramma zoet water;
• Energietransitie door continuering van het energieakkoord Greenport West Holland (GPWH), voortgang van geothermieboringen in het Westland en aansluitingen van de glastuinbouwcomplexen in het Oostland op de warmterotonde;
• Agrologistiek door voortzetting van de bijdrage aan de Holland Rail Terminal, netwerksamenwerking Green meets Ports en Coolport, en gebiedsontwikkeling Dutch Fresh Port;
• Innovatie en internationalisering door continuering van het innovatiepact GPWH, bijdragen aan innovatieprojecten op het gebied van circulair, duurzaamheid en digitalisering zoals Greenport circulaire stad. Daarnaast voortzetting lidmaatschap Europees netwerk ERIAFF en voorbereiding voor WorldExpo Dubai;
• Voortzetting van subsidies voor de Zuid-Hollandse Greenports voor versterking van het netwerk om samen te werken. Dit is vooral om de transitie in de glastuinbouw te versnellen.

Welke maatregelen zien we en welke instrumenten zetten we daarbij in?
De haven van Rotterdam is van groot belang voor de regionale en nationale economie en werkgelegenheid, en vormt een onmisbare schakel in de transitie naar een nieuwe economie. Hierbij gaat het om een CO ₂ -arme, circulaire en slimme haven te helpen realiseren en de economische kansen die hiermee gepaard gaan te benutten.

De provincie richt zich bij de transitie van de Rotterdamse haven op:

• samenwerking en innovatie stimuleren;
• havengerelateerde ontwikkelingen en overslaglocaties ruimtelijk accommoderen;
• een energie- en grondstoffen-efficiënte haven stimuleren en faciliteren;
• de Greenport- en Mainportrelatie stimuleren door facilitering van het bedrijfsleven.

De inzet van de provincie bij de transitie van de Rotterdamse haven is terug te vinden in Beleidsdoel 3-3 (naar een duurzaam energie- en grondstoffensysteem in de industrie) en in Ambitie 4 (Concurrerend Zuid-Holland).

• De provincie draagt samen met stakeholders eraan bij nieuwe bedrijvigheid aan te trekken op het gebied van (her)gebruik van afval, CO ₂ en bio- grondstoffen in productieprocessen. In beleidsprestatie 4-1-3 is in 2021 een bedrag van € 0,45 mln opgenomen, in Beleidsdoel 3-3 € 0,3 mln. In 2021 wordt de aanpak van deze pilot verder ontwikkeld.
• In Beleidsdoel 3-3 zijn diverse activiteiten opgenomen, die bijdragen aan de verduurzaming van de industrie, waaronder die in het havengebied. Hierbij is onder andere aandacht voor thema’s als energiebesparing bij bedrijven, nieuwe energie-infrastructuur, groene waterstof, elektrificatie en circulariteit.

Via Ambitie 4 kunnen bedrijven, ook die in het havengebied, een beroep doen op de MIT- en RINZ-regeling om innovatie en ondersteuning van netwerken te stimuleren. Zo ontvangt Deltalinqs (de ondernemersvereniging in het havengebied) via de RNIZ-regeling een jaarlijkse bijdrage voor uitvoering van het Deltalinqs Climate Program. In Ambitie 4 zijn ook middelen gereserveerd voor een bijdrage aan het project Waste-to-Chemicals. Daarnaast biedt het energie-innovatiefonds van de provincie (ENERGIIQ) diverse mogelijkheden voor ondernemers, dus ook die in het havengebied, om de transitie naar een schone en duurzame energie te versnellen.

Welke maatregelen zien we en welke instrumenten zetten we daarbij in?
Voor dit onderwerp is in 2021 € 0,7 mln materieel budget beschikbaar, daarnaast heeft de provincie de beschikking over de eigen projectorganisatie. Hiermee wordt ingezet binnen de vier gedefinieerde pijlers:

• Goede digitale infrastructuur zoals 5G en glasvezel;
• Stimuleren van technologische innovaties zoals kunstmatige intelligentie;
• Kennis en vaardigheden aanwezig in de arbeidsmarkt, te denken aan datascientists of webdevelopers;
• Cyberveiligheid.

Omdat met name het MKB en ook kleine en middelgrote gemeenten het lastig hebben bij bovengenoemde onderwerpen, wordt ingezet op verspreiding van kennis en bewustzijn onder deze doelgroepen. De provincie gebruikt het budget voor activiteiten om partijen met elkaar te verbinden.

Welke maatregelen zien we en welke instrumenten zetten we daarbij in?
Voor dit onderwerp is in 2021 € 1,4 mln aan materieel budget beschikbaar. De strategie Circulair Zuid-Holland is in 2020 vastgesteld. In 2021 wordt gestart met vernieuwers-netwerken en de invulling van de eerste transitieagenda’s:

• biobased bouwen,
• groene reststromen,
• zonne-energie,
• microplastics.

Hierna volgen andere kansrijke circulaire thema’s. Opgedane kennis wordt actief gedeeld en uitgedragen en vertaald naar provinciaal beleid en instrumenten. Initiatieven en projecten die de transitie ondersteunen geven we de ruimte.

Welke maatregelen zien we en welke instrumenten zetten we daarbij in?
Om de doelstellingen uit het coalitieakkoord te realiseren zijn de volgende activiteiten en initiatieven geprogrammeerd:

• Openstelling van de subsidieregeling Duurzaamheid op bedrijventerreinen (€ 2 mln) om samenwerkingsverbanden van bedrijven te stimuleren toe te werken naar toekomstbestendige bedrijventerreinen en in te zetten op energietransitie, klimaatadaptatie en verduurzaming;
• Verlenging van de subsidieregeling planvorming bedrijventerreinen (€ 0,5 mln);
• Verlenging van de subsidieregeling planvorming detailhandel (€ 0,5 mln);
• Onderzoek naar en monitoring van de bedrijventerreinen-, winkelgebieden- en kantorenmarkt, onder andere door een Behoefteraming bedrijventerreinen en een Koopstromenonderzoek detailhandel uit te voeren;
• Vertalen van de bedrijventerreinenstrategie naar het omgevingsbeleid;
• De inzet van de ambassadeurs bedrijventerreinen en winkelgebieden vertalen naar maatregelen om de gevolgen van de coronacrisis te bestrijden en waar nodig de inzet van ambassadeurs verlengen;
• Verdieping in afstemmen met de andere opgaven op ruimtelijk gebied (afdelingen Ruimte, Wonen en Bodem, en Mobiliteit en Milieu), om te borgen dat de positie die de provincie op verstedelijkingsdossiers inneemt integraal wordt bepaald.

Welke maatregelen zien we en welke instrumenten zetten we daarbij in?
De beoogde acties om de afgesproken doelstellingen te bereiken zijn:

• Een meerjarig programmateam, in samenwerking met InnovationQuarter en de Economic Board Zuid-Holland (€ 1,8 mln voor de periode 2020-2023).
• Een meerjarige subsidieregeling waarin partijen subsidie kunnen aanvragen voor specifieke sectoren binnen de regionale arbeidsmarkt (€ 5 mln).
• Samenwerking met andere provincies in Nederland waar vergelijkbare projecten voor de arbeidsmarkt zijn of worden ontwikkeld.
• Inspelen op de gevolgen van de coronacrisis, waarbij aandacht is voor specifieke doelgroepen als schoolverlaters.

Beoogd effect:

• Een goed functionerende, veerkrachtige en adaptieve arbeidsmarkt waarbij de betrokken partijen vanuit hun rol en verantwoordelijkheid ertoe bijdragen het aanwezige potentieel te realiseren.
• Een beroepsbevolking die een positieve vestigingsvoorwaarde voor (toekomstbestendige) bedrijven is.

Welke maatregelen zien we en welke instrumenten zetten we daarbij in?
Om de doelstellingen uit het coalitieakkoord te realiseren zijn voor 2021 de volgende activiteiten en initiatieven geprogrammeerd:

• Restauratie en herbestemming van rijksmonumenten (€ 1,6 mln). Met de bijbehorende subsidieregeling worden subsidies verleend voor de restauratie van rijksmonumenten. Ook worden er duurzaamheids- en toegankelijkheidsmaatregelen genomen voor herbestemming van religieus, agrarisch en industrieel erfgoed.
• Opdrachten verlenen voor adviezen op maat voor herbestemming van rijksmonumenten (€ 0,2 mln).
• Ondersteuning bij verduurzaming van monumenten. Samen met de gemeente Delft, Erfgoedhuis Zuid-Holland en TU Delft een model uitgewerkt voor advisering aan eigenaren van rijksmonumenten over verduurzaming en energietransitie. Dit project wordt bij het Rijk ingediend als Erfgoeddeal.
• Uitvoering van begrotingssubsidies voor (grote) monumenten die niet in aanmerking komen voor subsidie van provincie of Rijk, voorheen kanjerprojecten. In 2020 zijn besluiten genomen over deze begrotingssubsidies. Uitvoering van de werkzaamheden vindt grotendeels plaats in 2021.
• Verlenen boekjaarsubsidie om het vakmanschap in de restauratiemarkt te bevorderen(€ 20.000).
• Monitoren van de restauratieachterstand bij rijksmonumenten in Zuid-Holland via de Erfgoedmonitor       (€ 50.000)
• Erfgoedlijnen (€ 3,5 mln). Om ons erfgoed beter beleefbaar te maken, worden samen met in- en externe partners, de 7 erfgoedlijnen verder ontwikkeld. Met de subsidieregeling voor Erfgoedlijnen worden uitvoeringsprojecten gesubsidieerd. We zijn van plan het budget van erfgoedlijnen deels structureel te maken. Dit draagt bij aan de continuïteit en het vergroot de bereidheid van onze externe partners om te investeren.
• Openstelling van de subsidieregelingen voor regulier en groot onderhoud molens (€ 2,2 mln). Door groot onderhoud te plegen, kunnen kostbaardere restauraties aan molens worden uitgesteld. Door structureel jaarlijks € 500.000 beschikbaar te stellen, blijven de kosten voor de instandhouding van de Zuid-Hollandse molens over de langere termijn zo laag mogelijk, bovendien blijven de monumentale waarden van deze werktuigen behouden en kunnen ze op veilige wijze worden opengesteld voor het publiek.
• Boekjaarsubsidie aan het Erfgoedhuis, zodat dit orgaan in staat is conform de gemaakte afspraken bij te dragen aan de culturele sector in Zuid-Holland (€ 1,8 mln). Het budget is verhoogd in lijn met het eerdere besluit van Provinciale Staten.
• Toerisme (€ 1 mln). Met name wordt ingezet op subsidieregeling toerisme, zowel voor productontwikkeling als coronasteun, ‘toerisme om de hoek’, en verduurzaming. Ook worden regionale samenwerking en data-allianties ondersteund.
• Immaterieel erfgoed. Om immaterieel erfgoed zoals streektaal en –geschiedenis te behouden, wordt waar mogelijk aansluiting gezocht bij bestaand beleid. Speciale aandacht is er voor de relatie met diversiteit.
• Digitalisering erfgoed (€ 0,1 mln). Het Prins Bernhard Cultuurfonds (PBCF) stelt het Themafonds Digitalisering Erfgoedcollecties Zuid-Holland open. De provincie draagt € 50.000 bij. Het Erfgoedhuis Zuid-Holland krijgt daarnaast de opdracht voor het Steunpunt Digitalisering Erfgoedcollecties te coördineren. Via cursussen, bijeenkomsten en maatwerkgesprekken helpt het Steunpunt de collectie beherende instellingen hun kennis over digitalisering te vergroten. Tot slot is voor het beheer van de Canon van Zuid-Holland en communicatie over het programma Digitalisering Cultureel Erfgoed Zuid-Holland € 15.000 benodigd.
• ‘Erfgoeddeals’: Erfgoed wordt ingezet bij klimaatadaptatie, energietransitie en omgang met stedelijke groei en krimp in een duurzamer Nederland. Voor de periode 2019-2022 stelt het kabinet € 20 mln beschikbaar dat provincies en gemeenten verdubbelen. De provincie Zuid-Holland overlegt met initiatiefnemers en beoordeelt jaarlijks welke projecten aansluiten bij de erfgoeddealcriteria en de provinciale doelen. Op basis daarvan worden projecten voorgedragen voor het uitvoeringsprogramma.

Welke maatregelen zien we en welke instrumenten zetten we daarbij in?
Om de doelstellingen van het coalitieakkoord te realiseren zijn de volgende activiteiten en initiatieven geprogrammeerd voor 2021:

• Beheer van het provinciaal Depot voor archeologische vondsten (€ 0,5 mln structureel vanaf 2021). De middelen zetten we in voor het collectiebeheer waaronder verdere digitalisering van analoge opgravingsdocumentatie en adequate huisvesting.
• De beoogde openstelling van de subsidieregeling Publieksbereik archeologie (€ 250.000, nog niet opgenomen in Begroting 2021).

Met deze subsidieregeling verstrekken we projectsubsidie voor:

1. inrichting van een ruimte waar geïnteresseerden (inter)actief meedoen aan archeologie;
2. organisatie van een aansprekende archeologische tentoonstelling op een frequent bezochte plek;
3. een archeologische opgraving openbaar toegankelijk maken, waarbij actieve deelname van belangstellenden wordt gestimuleerd;
4. een gemakkelijk leesbare en rijk geïllustreerde publicatie maken van de resultaten van een opgraving, onuitgewerkt veldonderzoek of synthetiserend onderzoek.

Doel is het draagvlak voor archeologie onder de inwoners te vergroten. We geven hiermee invulling aan onze wettelijke taken voortkomend uit de Erfgoedwet en de Omgevingswet.

• Netwerktafel ‘Ontstaan van Holland’ (€ 0,4 mln). We bouwen de netwerktafel uit tot een hecht samenwerkingsverband van publieke en private partijen, gericht op publieksactiviteiten en projecten over het ontstaan van het graafschap Holland (900-1300).
• Limes Unesco (€ 0,18 mln). We werken samen met Nederlandse en Duitse partners aan de nominatie tot UNESCO Werelderfgoed. We maken nadere afspraken in een samenwerkingsregeling, zodat we ook in de toekomst aan de eisen van Unesco kunnen voldoen.

Welke maatregelen zien we en welke instrumenten zetten we daarbij in?
Om de afgesproken doelen te behalen draagt de provincie bij aan de financiering van de volgende culturele instellingen in Zuid-Holland:

• Probiblio, om de openbare bibliotheken in onze provincie te ondersteunen (€ 5 mln). Probiblio voert daar taken voor uit die zijn opgenomen in het provinciale toetsingskader. Mogelijk wordt dit Toetsingskader mede op basis van de evaluatie van de Wsob bijgesteld door GS.
• Kunstgebouw (€ 1,5 mln). Het Kunstgebouw biedt als expert op het terrein van cultuuronderwijs tweedelijns ondersteuning aan gemeenten en onderwijs in Zuid-Holland via de programma’s Cultuureducatie met kwaliteit (CmK), kijkkunst en doekunst voor het primair onderwijs. De organisatie is versterkt en in 2021 vindt uitbreiding naar het Voortgezet Onderwijs en cultuurparticipatie plaats.
• Jeugdtheaterhuis (€ 0,3 mln). Het Jeugdtheaterhuis biedt binnen- en buitenschoolse theatereducatie- en musicallessen voor jongeren op 5 locaties in de provincie Zuid-Holland, daarnaast wordt het werkgebied via een pilot in de Krimpenerwaard uitgebreid.
• Popunie (€ 0,2 mln). De Popunie ondersteunt beginnende popmuzikanten met een helpdesk, cursussen en workshops. Daarnaast bevordert Popunie het optreedklimaat. Popunie zorgt in 2021 voor aansluiting van de provincie bij het landelijke programma Kunstbende, een talentenwedstrijd voor jongeren.
• SEOP (circa € 36.000). Stichting Educatieve Orkest Projecten (SEOP) wil kinderen laten kennismaken met klassieke muziek, met name via symfonieorkesten via diverse projecten voor het primair onderwijs, waaronder project Gershwin.
• Bevrijdingsfestival (circa € 23.000). De provincie ondersteunt het bevrijdingsfestival Rotterdam met een bijdrage gericht op een kinderprogramma, debat en scholentour en radio Freedom.
  

Daarnaast wordt de basisvoorziening Cultuurparticipatie versterkt (€ 0,3 mln). Door inzet van deze middelen sluiten we aan op landelijke programma’s zoals Cultuureducatie met Kwaliteit, en zetten we de urgente intensiveringen voor Kunstgebouw en Jeugdtheaterhuis voort.

Tot slot coronasteun: in 2021 zullen we in overleg met gemeenten blijven bekijken hoe we de cultuursector kunnen ondersteunen, bijvoorbeeld door een gezamenlijke lobby richting Rijk. Ook zullen wij met onze partners in gesprek blijven om de gevolgen van de coronamaatregelen inzichtelijk te monitoren en te overleggen hoe we kunnen helpen, mocht de coronacrisis ook nog in 2021 voortduren.