Welke maatregelen zien we en welke instrumenten zetten we daarbij in?

• Effectief en presterend: we nemen samen met een aantal Zuid-Hollandse gebieden/regio's stappen om de regio te (her)ontwerpen. Hierbij maken we met de regio een analyse van de netwerken en maatschappelijke opgaven, brengen we in beeld welke partners welke ambities hebben en welke rol ze kunnen spelen. Vanuit de ambities en rollen kijken we tenslotte hoe we met elkaar de samenwerking optimaal kunnen inrichten.

Responsief en verbonden: we blijven ontmoetingen organiseren, binnen de coronarichtlijnen van het RIVM. We onderzoeken de behoefte om pilots met gemeenten en/of waterschappen te starten, waarin we als één overheid handelen richting een bewonersinitiatief. We kijken, in samenspraak met BZK (ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties) of regiobijeenkomsten over de (juridische) mogelijkheden van participatie op regionaal niveau gewenst zijn. We gaan, samen met gemeenten en het ministerie van BZK, bepalen of er behoefte is aan een onderzoek naar de keerzijden van participatie en bijvoorbeeld de rol van de zwijgende meerderheid.

• Robuust en integer: het financieel toezicht neemt in belang toe, waar financiële kaders van het Rijk vaak onvoldoende blijken in relatie tot de opgaven. Corona leidt tot extra kosten voor gemeenten en kan ook leiden tot een economische crisis met negatieve gevolgen voor de gemeentefinanciën. De provincie blijft de gemeenten in dit opzicht steunen richting Rijksoverheid, zonder concessies te doen aan de beoordeling van de financiële weerbaarheid van de gemeenten. De uitkomsten van het onderzoek ‘financiële en beleidsvrije ruimte van gemeenten in Zuid-Holland’ (voorjaar 2021) gaan hierbij een belangrijke rol spelen. Alle gemeenten kunnen gebruik maken van de mogelijkheid door de provincie een begrotingsscan te laten verrichten. We werken samen met gemeenten en waterschappen aan activiteiten om ondermijning en integriteitsschendingen te voorkomen en aan te pakken onder de noemer ‘Weerbaar bestuur’.
• Lerend en innoverend: we blijven, binnen de coronarichtlijnen van het RIVM, diverse ambtelijke en bestuurlijke bijeenkomsten organiseren om gezamenlijk leren te bevorderen (op het gebied van zowel openbaar bestuur als openbare financiën), onder meer door een tweede Leergang Zuid-Holland te organiseren. We blijven doorgaan met innovatieve producten te ontwikkelen die bijdragen aan de uitvoering van onze verantwoordelijkheid voor de kwaliteit van het openbaar bestuur in Zuid-Holland. We kijken of we raadsleden en griffiers kunnen helpen in de voorbereiding op de gemeenteraadsverkiezingen (maart 2022).

Welke maatregelen zien we en welke instrumenten zetten we daarbij in?
De coronapandemie stelt nieuwe eisen aan iedere bestuurslaag, zo ook de provinciale. Een vitaal provinciaal bestuur met oog voor de nieuwe vraagstukken en uitdagingen in de samenleving denkt en doet mee om Zuid-Holland toekomstbestendig te maken. Het college van Gedeputeerde Staten bestaat deze collegeperiode, naast de commissaris van de Koning, uit zes gedeputeerden. Gedeputeerde Staten geven uitvoering aan het Coalitieakkoord 2019-2023 “Elke dag beter. Zuid-Holland”. Dit akkoord is verwerkt in de provinciale begroting. In het declaratieregister van Gedeputeerde Staten, dat eens per kwartaal verschijnt, worden de bestuurskosten van Gedeputeerde Staten vermeld.

Naast provinciale bestuurstaken heeft de commissaris van de Koning (CdK) een aantal rijkstaken. De taken en bevoegdheden van de CdK staan in de Provinciewet  en zijn vastgelegd in de Ambtsinstructie  van de CdK. Als rijksorgaan heeft de CdK – op hoofdlijnen – de volgende taken:

• De CdK bevordert de door hem noodzakelijk geachte samenwerking tussen in zijn provincie werkzame rijksambtenaren, personen en organisaties.
• De CdK ziet toe op het bestuurlijk functioneren van de veiligheidsregio’s en maakt waar mogelijk gebruik van zijn aanwijzingsbevoegdheid;
• De CdK ziet toe op een ordelijk verloop van de procedures met betrekking tot de (her-) benoeming en ontslag van een (waarnemend-)burgemeester;
• De CdK adviseert de Kapittel voor de civiele orden over een ingekomen voorstel tot verlening van een Koninklijke onderscheiding.

De CdK legt voor de uitvoering van deze eigenstandige taken en bevoegdheden verantwoording af aan de minister van BZK. Om die reden krijgt de CdK voor deze rijkstaken ondersteuning en advies van zijn (eigen) kabinet.

De provinciale organisatie wil, juist ook in deze onzekere tijden, betrouwbaar, transparant, (democratisch) legitiem en integer handelen. Daarom gaan we ondermijning tegen en voeren we de wet Bibob (Bevordering integriteitsbeoordelingen door het openbaar bestuur) uit. Ook hebben we de capaciteit voor de behandeling van verzoeken in het kader van de wet openbaarheid van bestuur (Wob) versterkt, vanwege een toename in omvang en complexiteit van verzoeken. De komende tijd integreren we de wet Bibob in onze primaire werkprocessen en digitaliseren we het Wob-proces verder, zodat we informatie en verzoeken efficiënter kunnen verwerken.

Voor onze lobby- en beïnvloedingstrajecten op nationaal niveau versterken we de komende periode onze functie Public Affairs. Onderdeel hiervan is een op te stellen strategische lobbyagenda. Zo brengen we de Zuid-Hollandse belangen tijdig op de juiste plekken over het voetlicht.

De maatschappelijke opgaven van onze regio stoppen niet bij de provinciegrens, en worden ook beïnvloed door internationale ontwikkelingen. Daarom continueren wij onze grensoverschrijdende samenwerking, zowel binnen Nederland (zoals in EBZ-verband, met de Randstadprovincies of in het Huis van Nederlandse Provincies) en Europa (bijvoorbeeld met de regio’s Vlaanderen en Noordrijn-Westfalen) als daarbuiten (China).

Programma Stikstof
Provincies zijn verantwoordelijk voor de bescherming van de Natura 2000-gebieden binnen hun grenzen. Door een teveel aan stikstofdepositie op verschillende Natura 2000-gebieden in Nederland is het echter onmogelijk om een gunstige instandhoudingsstaat te verwezenlijken. In provincie Zuid-Holland gaat het om twaalf stikstofgevoelige Natura 2000-gebieden. Met de uitspraak van de Raad van State over het Programma Aanpak Stikstof (PAS) van 29 mei 2019 is de vergunningverlening voor activiteiten die stikstofdepositie veroorzaken grotendeels stil komen te liggen. Op 10 december 2019 hebben Gedeputeerde Staten het plan van aanpak voor het programma stikstof vastgesteld (‘Naar een gebiedsgerichte aanpak Natura 2000/stikstof’ ). In 2020 is gewerkt aan de verdere uitvoering van dit plan van aanpak, dat zijn vervolg krijgt in de aanpak in 2021. Het gaat daarbij in 2021 om:

• Afronding van de Natuurdoelanalyses. De analyses worden in de eerste helft van 2021 afgerond. Deze analyses zijn input voor afspraken met het Rijk over het gezamenlijke Programma Natuur,  voor de gebiedsgerichte aanpak rondom de Natura 2000-gebiedenvoor de herziening van de Natura 2000-beheerplannen.
• In de gebiedsgerichte aanpak maken van afspraken en uitvoeren van bronmaatregelen en natuurherstelmaatregelen.
• Nadere afspraken maken over bronmaatregelen om stikstofemissie en -depositie te verminderen. In 2021 gaan we de strategie voor de bronnenaanpak verder uitwerken door nadere afspraken te maken voor de transitie van de haven en de transitie van de landbouw.
• Vervolg geven aan algemene afspraken met het Rijk en andere provincies over maatregelen in het kader van het stikstofdossier.

Gebiedsgerichte aanpak
In 2020 zijn Gedeputeerde Staten gestart met vier gebiedsprocessen in het kader van programma stikstof: de Duinen, Duinen-Eilanden, de Delta en de Biesbosch. Voor Veenweide/Nieuwkoop is in 2020 de opgave voor stikstof toegevoegd aan het reeds lopende gebiedsproces. Voor een aantal gebieden zijn de gebiedskaders om nadere afspraken te maken in 2020 afgerond. Voor de andere gebieden gebeurt dat in 2021, waarbij voor alle gebieden geldt dat gezamenlijk met externe partners in 2021 afspraken worden gemaakt over maatregelen voor natuurherstel en voor stikstofreductie van bronnen. Waar mogelijk gaan we  deze maatregelen in 2021 ook uitvoeren.

Generieke afspraken en maatregelen
In 2021 zullen Rijk en provincies verdere afspraken maken om generieke maatregelen uit te voeren. Waar nodig zullen wij het Rijk aanspreken op specifieke maatregelen die voor Zuid-Holland nodig zijn om naast natuurherstel ook voldoende stikstofruimte beschikbaar te hebben voor economische ontwikkeling en woningbouw. De omgevingsdienst Haaglanden zal in het kader van de vergunningverlening de beleidsregels rond extern salderen en verleasen uitvoeren. Het Rijk is verantwoordelijk voor legalisering van de meldingen onder het PAS. Het Rijk zal daarvoor met de omgevingsdiensten / provincies samenwerken. Onderdeel van generieke afspraken is de opkoopregeling. In IPOverband werken we ook in 2021 verder aan de langetermijnaanpak van de stikstofproblematiek en ontwikkelen wij een visie voor de toestemmingsverlening op de lange termijn. Op basis van die visie zullen provincies en Rijk een toekomstbestendige systematiek uitwerken om vergunningen en toestemmingsbesluiten te verlenen.   

Implementatie Omgevingswet                      
Landelijk samenwerken aan de voorbereiding op de Omgevingswet en de ambities van het digitale stelsel Omgevingswet. Binnen de eigen organisatie en met (regionale) partners implementeren, zoals de omgevingsdiensten, veiligheidsregio’s, gemeenten en waterschappen.

Programma Omgevingsbeleid
Een actuele en digitale langetermijnagenda, Omgevingsvisie, Omgevingsverordening en Omgevingsprogramma opstellen.

Omdat het risico ‘uitstel van de inwerkingtredingsdatum van de wet’ is opgetreden (zoals in de paragraaf Weerstandsvermogen en Risicobeheersing is opgenomen) is een ophoging van de middelen (via de reserve) voor Implementatie Omgevingswet met € 0,5 mln noodzakelijk om de gestelde doelen op basis van het Geactualiseerde Invoeringsplan Omgevingswet te realiseren.
Verder wordt een voorstel voorbereid waarin de structurele financiering van het digitaal omgevingsbeleid en overige toepassingen Omgevingswet (zoals toepasbare regels) wordt zekergesteld voor na 2021.

Welke maatregelen zien we en welke instrumenten zetten we daarbij in?
Innovatieve communicatie

We organiseren twee innovatieve verbindende evenementen, te weten het Festival van de Toekomst en het Bevrijdingsfestival. Bij de organisatie van die evenementen houden we rekening met de coronapandemie en de ontwikkeling daarvan in 2021: we houden ons aan RIVM-richtlijnen en we richten ons op hybride evenementen; een combinatie van online en fysieke ontmoeting.

Programma participatie

Participatie is een belangrijk principe in een sterke samenleving. Participatie heeft als doel om betere plannen en besluiten te maken en daarmee het draagvlak voor besluitvorming te vergroten.

• Effectief & presterend: om participatie naar een hoger plan te tillen, blijven we invulling geven aan de in 2018 vastgestelde participatienotitie . Responsief & verbonden: samen met een aantal Zuid-Hollandse gemeenten zetten we in op gebruik van de open source participatiesoftware van ‘Open Stad’. Dit instrument voor online participatie kan ons helpen beter aan te sluiten op ideeën in de samenleving en verbinding te leggen met onze medeoverheden door ervaringen te delen. Als gevolg van corona zijn online tools van grote toegevoegde waarde. Wij gaan ervan uit dat ook na deze pandemie online participatietools zoals Open Stad in een behoefte blijven voorzien.
• Robuust & integer: we willen verschillende groepen inwoners bereiken en streven ernaar een zo breed mogelijk palet aan perspectieven in beeld te hebben. Zo willen we voorkomen dat door participatie voor bepaalde groepen juist extra drempels worden gecreëerd. We continueren daarom experimenteren met vernieuwende vormen van participatie. Offline, en – mede onder invloed van corona – ook online.
• Lerend & innoverend: wij richten ons erop diverse participatievormen in concrete beleids- en uitvoeringstrajecten in praktijk te brengen. Daarbij staat leren van onze ervaringen centraal. We monitoren participatietrajecten en delen de lessen actief.

Programma inclusief Zuid-Holland                                     
Inclusief Zuid-Holland richt zich op gelijke kansen voor alle inwoners van de provincie. Om kansenongelijkheid te verminderen wordt prioriteit gegeven aan tien acties die verbonden zijn aan de ambities van het Coalitieakkoord.

Welke maatregelen zien we en welke instrumenten zetten we daarbij in?

• De coronapandemie betekent dat we met nieuwe vraagstukken te maken hebben waar zowel kansen als bedreigingen uit voortkomen. De strategische kennisfunctie helpt de provinciale organisatie en verwante kennispartners om kennis te bundelen, vanuit diverse perspectieven vooruit te kijken en handelingsperspectieven te ontwerpen.
• Effectief en presterend: om de doelmatigheid en doelgerichtheid van beleid te verbeteren zetten we nieuwe inzichten op basis van strategische kennis ook in voor onze lobbytrajecten, bijvoorbeeld in het sociaal domein.
• Responsief en verbonden: we verspreiden deze strategische kennis tijdig en actief binnen ons netwerk, ook zonder dat we al antwoorden hebben geformuleerd op vraagstukken.
• Robuust en integer: een belangrijk deel van de strategische kennisfunctie wordt gevormd door thema’s rond ondermijning, integriteit en weerbaarheid.
• Lerend en innoverend: bij urgente maatschappelijke ontwikkelingen ondernemen wij gericht actie om gezamenlijk leren binnen het netwerk te stimuleren. Daarnaast doen we eigenstandig onderzoek naar sectoroverstijgende maatschappelijke vraagstukken in de vorm van een strategische kennisfunctie. En we bundelen onze strategische kennis met die van partners naar bijvoorbeeld thema of geografie, zodat we nieuwe verbanden ontdekken.

Festival van de Toekomst
Met het tweejaarlijks terugkerend festival bevordert de provincie Zuid-Holland de innovatiekracht van de regio. Dat doet ze door nieuwe ontwikkelingen te signaleren, kruisbestuiving tussen verschillende sectoren te stimuleren en waardevolle verbindingen tussen verschillende werelden te creëren. Daarnaast vergroten we de wendbaarheid en slagvaardigheid van de eigen organisatie door ‘binnen en buiten’ met elkaar te verbinden. Het Festival van Toekomst 2021, dat op 11 februari 2021 plaatsvindt, biedt daarnaast de mogelijkheid om de provincie en de regionale groei-agenda te positioneren aan de vooravond van de Tweede Kamerverkiezingen. Het festival zal in belangrijke mate gekleurd worden door corona. We ontwikkelen daarom een hybride Festival van de Toekomst dat hoofdzakelijk digitaal plaatsvindt. Daarnaast is er een beperkt fysiek programma. Voordeel van dit hybride festival is dat we, ondanks de RIVM-maatregelen, het bereik kunnen vergroten.

Bevrijdingsfestival
Elk jaar wordt een Nederlandse provincie door het Nationaal Comité 4 & 5 mei gevraagd de Nationale 5 meiviering te organiseren en uit te voeren. In 2020 had de provincie Zuid-Holland de eer deze viering groots te mogen organiseren in het kader van 75 jaar Vrijheid.
Helaas kon de viering geen doorgang vinden in verband met de intelligente lockdown.
Het Nationaal Comité 4 & 5 mei heeft de provincie Zuid-Holland gevraagd in plaats van de 5 meiviering in 2020 de 5 meiviering 2021 te organiseren en uit te voeren. Tijdens de nationale viering kan de provincie, als gastprovincie, zich profileren en krijgt ze veel landelijke publiciteit.